ΤΑ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ

Απόσπασμα από τη Διπλωματική Εργασία: 

Ρουκά, Ε. (2014). «Το Μακεδονικό Μέτωπο: Μελέτη ανάδειξης και αξιοποίησης ενός ιστορικού τόπου» Α.Π.Θ. 

Έχουν περάσει εκατό χρόνια από την κήρυξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 και την απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Θεσσαλονίκη, με στόχο τη δημιουργία του Μακεδονικού Μετώπου. Σ' αυτόν τον αιώνα που μεσολάβησε, η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της έχει ασφαλώς αλλάξει ραγδαία και ποικιλοτρόπως, με αποτέλεσμα ελάχιστα πράγματα να θυμίζουν σήμερα την πόλη των αρχών του 20ου αιώνα.

Παρολαυτά, εκείνος που ενδιαφέρεται να επισκεφθεί από κοντά τους μάρτυρες της δράσης του Μακεδονικού Μετώπου, θα ανακαλύψει ότι υπάρχουν αρκετά κατάλοιπα αυτής της περιόδου μέσα στη Θεσσαλονίκη αλλά και στους γύρω νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Στον νομό μας το Κιλκίς υπάρχουν αρκετά «συμμαχικά» κοιμητήρια. Με τον όρο «συμμαχικά» κοιμητήρια νοούνται τα κοιμητήρια όπου είναι θαμμένοι οι πεσόντες με καταγωγή από τις χώρες της «Εγκάρδιας Συνεννόησης» (Entente Cordiale), δηλαδή Γαλλία, Ρωσία, Σερβία, Ιταλία και Ελλάδα. Για τα βρετανικά κοιμητήρια χρησιμοποιείται ο όρος «κοινοπολιτειακά» κοιμητήρια. Με τον όρο «κοινοπολιτειακά» κοιμητήρια νοούνται τα κοιμητήρια όπου είναι θαμμένοι οι πεσόντες με καταγωγή από το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και από τις χώρες της τότε Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Οι χώρες αυτές υπήρξαν αποικίες της Μεγάλης Βρετανίας στην Αυστραλία, στον Καναδά, στη Νέα Ζηλανδία, στη Νότια Αφρική και στην Ιρλανδία.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι ταφές τοποθετούνταν ως επί το πλείστον κοντά στα πεδία των μαχών αλλά και κοντά στα στρατιωτικά νοσοκομεία και ήταν αρκετά διασκορπισμένες. Κάποια στιγμή, μετά τη λήξη της παγκόσμιας πολεμικής σύρραξης υπεγράφη συμφωνία για την επίσημη ίδρυση συμμαχικών κοιμητηριών και πολλοί τάφοι μεταφέρθηκαν τότε σε νέες θέσεις. Η συμφωνία για την ίδρυση Αγγλικών, Γαλλικών, Ιταλικών και Σερβικών κοιμητηρίων υπεγράφη στις 7/20 Νοεμβρίου του 1918 και επικυρώθηκε με νόμο το 1920. Τη συμφωνία υπέγραψε εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ο Γενικός Διοικητής Θεσσαλονίκης Αδοκίδης και εκ μέρους των συμμάχων, οι στρατηγοί Μπουσέ (Γαλλία), Μίλν (Αγγλία), Μίσιτς (Σερβία) και ο Αντισυνταγματάρχης Γιαμπερίνι (Ιταλία). 

Στο Κιλκίς κοινοπολιτειακά κοιμητήρια υπάρχουν στη Δοϊράνη, στο Πολύκαστρο και στην Κρηστώνη.

Παρουσίαση των Κοινοπολιτειακών Κοιμητηρίων 

Στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από τις μάχες Σκρα και Δοϊράνης και με στόχο την τουριστική προβολή του νομού μας, ο μαθητές και οι μαθήτριες παρουσιάζουν  τα Κοινοπολιτειακά Κοιμητήρια που βρίσκονται στον Νομό μας. Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε τη παρουσίαση του Κοινοπολιτειακού Κοιμητηρίου της Κρηστώνης.

sarogol Military Cemetery, Kriston

Πηγή - Κείμενο:  

Ρουκά, Ε. (2014). «Το Μακεδονικό Μέτωπο: Μελέτη ανάδειξης και αξιοποίησης ενός ιστορικού τόπου» Α.Π.Θ. 

Αναρτημένο στον Διαδικτυακό Τόπο:

https://ikee.lib.auth.gr/record/134520/files/GRI-2014-12545.pdf


Το Στρατιωτικό Κοιμητήριο στην Αξιούπολη Κιλκίς

Κοντά στον μεταβυζαντινό ναό Αγίου Δημητρίου Αξιούπολης, πάνω στον ομώνυμο λόφο, υπάρχει Ελληνικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο πεσόντων στα μέτωπα Ραβινέ και Σκρα την περίοδο 1916-1918. Πρόκειται για χώρο ταφής ανδρών του Ελληνικού Στρατού που έπεσαν στις προαναφερθείσες περιοχές κατά την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο χώρος ανάπαυσης των Ηρώων, όντως καλά οργανωμένος και ευπρεπής, έχοντας σταυροειδή διάταξη των ταφών με ανατολικό προσανατολισμό όλων, φιλοξενεί τους τάφους εβδομήντα (70) και πλέον ανδρών. Επίσης υπάρχουν δύο μεγάλων διαστάσεων ταφόπλακες με αναγεγραμμένα τα ονόματα πεσόντων κατά τους αγώνες του Έθνους ανδρών δύο ταγμάτων που έδρευαν στην περιοχή. Σε πολλούς Σταυρούς τάφων δεν αναγράφονται ονόματα, που υποδηλοί ίσως το άγνωστο των στοιχείων ανδρών που έπεσαν στα πεδία την περίοδο 1916-1918.

Το εν λόγω Κοιμητήριο οργανώθηκε και διευθετήθηκε είκοσι και πλέον χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, το 1939, σύμφωνα με την πληροφορία που μας παρέχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πινακίδα στην κεντρική του είσοδο.


Πηγή: Χρήστος Ίντος: Ελληνικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο Αξιούπολης Α΄Παγκοσμίου Πολέμου Δημοσιευμένο στην Εφημερίδα Μαχητής του Κιλκίς στις 1.7.2017

Παρουσίαση του Κοινοπολιτειακού Κοιμητηρίου Δοϊράνης

Βίντεο: Γιάννης Σιταρίδης

Κείμενο: Ρουκά, Ε. (2014). «Το Μακεδονικό Μέτωπο: Μελέτη ανάδειξης και αξιοποίησης ενός ιστορικού τόπου» Α.Π.Θ. 

Πρόκειται για βρετανικά κοιμητήρια τα οποία απέχουν 70 χιλιόμετρα περίπου από τη Θεσσαλονίκη. Βρίσκονται κοντά στη νοτιοανατολική ακτή της λίμνης Δοϊράνης και στα δυτικά του ομώνυμου χωριού. Η σήμανση για τον χώρο δεν είναι επαρκής, καθώς στην είσοδο του χωριού Δοϊράνη δεν υπάρχει ενημερωτική πινακίδα για τα κοιμητήρια. Πινακίδα σήμανσης συναντά ο επισκέπτης όταν πλέον έχει πλησιάσει αρκετά στον χώρο. Παρολαυτά, ο χώρος των κοιμητηριών λειτουργεί κανονικά και είναι επισκέψιμος καθημερινά68 . Οι πρώτες ταφές τοποθετήθηκαν σε αυτό το χώρο στα τέλη του 1916. Ωστόσο, στην πλειονότητα τους οι ταφές πραγματοποιήθηκαν μετά τις μάχες Απριλίου και Μαΐου 1917 και της μάχης που έγινε στις 18-19 Σεπτεμβρίου 1918. Το κοιμητήριο, στην μορφή που το βλέπουμε σήμερα, σχεδίασε ο βρετανός αρχιτέκτονας sir Robert Lorimer. Περιλαμβάνει ως επί το πλείστον «κοινοπολιτειακές» ταφές, ωστόσο υπάρχει και ο τάφος ενός Γάλλου στρατιώτη και ταφές 45 Ελλήνων στρατιωτών.

Το συγκρότημα έχει χωροθετηθεί σε ένα φυσικό ύψωμα της περιοχής και περιβάλλεται από λιθόκτιστο περίβολο, ορθογωνικής κάτοψης. Η είσοδος, εν είδη πύλης, ανοίγεται στην βορειοδυτική πλευρά του περιβόλου, όπου δημιουργείται και μια μικρής κλίμακας ορθογώνιου σχήματος προεξοχή. Πάνω στην πύλη υπάρχει και η σχετική επιγραφή που πληροφορεί τον επισκέπτη ότι πρόκειται για τα βρετανικά κοιμητήρια της Δοϊράνης. Στην εσωτερική πλευρά της εισόδου, υπάρχει εντοιχισμένη η μοναδική ενημερωτική πινακίδα, στην οποία αναγράφονται λίγες ιστορικές πληροφορίες και δίνεται και χάρτης της περιοχής. Η πινακίδα είναι μεταλλική και ανάγλυφη. Ο χώρος εσωτερικά οργανώνεται ως εξής: το κοιμητήριο σε όλη του την έκταση είναι στρωμένο με γρασίδι, πάνω στο οποίο είναι τοποθετημένες οι ταφές, σε συνεχόμενες σειρές, με απόλυτη συμμετρία. Οι ταφές σηματοδοτούνται από χαμηλές τσιμεντένιες πλάκες πάνω στις οποίες είναι χαραγμένα τα ονόματα των νεκρών στρατιωτών και το τάγμα στο οποίο υπηρετούσαν, ενώ σε περίπτωση μη ταυτοποίησης του νεκρού υπάρχει η επιγραφή «Ένας στρατιώτης του Μεγάλου Πολέμου που ήταν γνωστός στο Θεό»69. Ένας κεντρικός διάδρομος διαμορφώνεται για την κίνηση των επισκεπτών, ο οποίος ακολουθεί τον άξονα της εισόδου. Δύο ακόμη διάδρομοι διέλευσης διαμορφώνονται στην οριζόντια διάσταση, ο πρώτος μετά τη δέκατη σειρά ταφών και ο δεύτερος μετά τη δέκατη έκτη σειρά, έτσι το συγκρότημα σε κάτοψη μοιάζει να χωρίζεται σε έξι τμήματα.   

Μέσα στο χώρο του κοιμητηρίου υπάρχουν δυο γλυπτά - ηρώα. Το πρώτο είναι αμέσως μετά την είσοδο στο χώρο, τοποθετημένο στην ορθογώνια προεξοχή που δημιουργείται στον περίβολο. Πρόκειται για μαρμάρινο βωμό με την επιγραφή "Their name liveth for evermore" 70 , όμοιο με αυτούς που είδαμε στους προηγούμενους χώρους. Το δεύτερο βρίσκεται επίσης πάνω στον κεντρικό άξονα της εισόδου, σε αρκετά ψηλό σημείο, και πρόκειται για τύμβο από σωρό λίθων (Cairn), στην κορυφή του οποίου υπάρχει σταυρός. Η βλάστηση του χώρου είναι ιδιαίτερα πυκνή και επιμελημένη. Εξωτερικά του περιβόλου υπάρχουν άφθονα δέντρα μεγάλου μεγέθους κυρίως κωνοφόρα αλλά και διαφορετικά είδη, ενώ στο εσωτερικό υπάρχουν μικρότερου μεγέθους δέντρα, φυλλοβόλα. Επιπλέον, πλάι σε κάθε ταφή έχουν φυτευτεί χαμηλοί θάμνοι και πόες, όπως τριανταφυλλιές και άλλα είδη.


Υλοποιήθηκε από τη Webnode
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε